Akademia Liry

Przeczytaj fragment Dziadów cz. III Adama Mickiewicza.

Adam Mickiewicz
Dziady cz. III

SCENA II

IMPROWIZACJA

KONRAD

[…]
Najwyższy na niebiosach! – Ciebie tu szukałem,
Ja najwyższy z czujących na ziemnym padole.
Nie spotkałem Cię dotąd – żeś Ty jest, zgaduję;
Niech Cię spotkam i niechaj Twą wyższość uczuję –
Ja chcę władzy, daj mi ją lub wskaż do niej drogę; […]
Ja chcę mieć władzę, jaką Ty posiadasz,
Ja chcę duszami władać, jak Ty nimi władasz. […]

Milczysz – wszakżeś z Szatanem walczył osobiście?
Wyzywam Cię uroczyście.
Nie gardź mną, ja nie jeden, choć sam tu wzniesiony.
Jestem na ziemi sercem z wielkim ludem zbratan,
Mam ja za sobą wojska, i mocy, i trony;
Jeśli ja będę bluźnierca,
Ja wydam Tobie krwawszą bitwę niźli Szatan:
On walczył na rozumy, ja wyzwę na serca.
Jam cierpiał, kochał, w mękach i miłości wzrosłem;
Kiedyś mnie wydarł osobiste szczęście,
Na własnej piersi ja skrwawiłem pięście,
Przeciw Niebu ich nie wzniosłem. […]

Teraz duszą jam w moję ojczyznę wcielony;
Ciałem połknąłem jej duszę,
Ja i ojczyzna to jedno.
Nazywam się Milijon – bo za milijony
Kocham i cierpię katusze.

Adam Mickiewicz, Dziady drezdeńskie (część III), Wrocław 2012.

Podaj dwa podobieństwa postawy Konrada, bohatera Dziadów cz. III Adama Mickiewicza, do postawy mitologicznego Prometeusza.

Zapoznaj się z plakatem do przedstawienia muzycznego przygotowanego na motywach Lalki Bolesława Prusa.

Plakat do przedstawienia przygotowanego na motywach Lalki Bolesława Prusa w Teatrze Muzycznym w Gdyni, www.muzyczny.org.pl

Zinterpretuj postać ukazaną na plakacie w kontekście kreacji postaci Izabeli Łęckiej w Lalce Bolesława Prusa. W odpowiedzi uwzględnij dwa elementy graficzne przedstawione na plakacie.

Przeczytaj poniższy fragment utworu literackiego.

Eliza Orzeszkowa
Gloria victis

Wodzem ich był człowiek świętego imienia, które brzmiało: Romuald Traugutt. Pytasz,
dlaczego świętym jest to imię? Albowiem według przykazania Pana opuścił on żonę i dzieci,
dostatki¹ i spokój, wszystko, co pieści, wszystko, co raduje i jest życia ponętą, czarem,
skarbem, szczęściem, a wziąwszy na ramiona krzyż narodu swego, poszedł za idącym
ziemią tą słupem ognistym i w nim zgorzał².

Eliza Orzeszkowa, Gloria victis, Warszawa 1986.

¹ Dostatek – dobrobyt.
² Zgorzeć (przestarz.) – spalić się, spłonąć.

Jaki rodzaj stylizacji językowej zastosowano w powyższym fragmencie opowiadania Gloria victis? Zaznacz właściwą odpowiedź i wyjaśnij, jaki wpływ ma ta stylizacja na sposób przedstawienia Romualda Traugutta w podanym fragmencie utworu Elizy Orzeszkowej.

A. Dialektyzację.
B. Kolokwializację.
C. Stylizację biblijną.
D. Stylizację mitologiczną.

Wyjaśnienie:

W którym okresie literackim (A–C) powstały podane utwory literackie? Każdemu z okresów literackich A–C przyporządkuj po jednym utworze, wybranym spośród oznaczonych numerami 1–5. Wpisz właściwy numer utworu w odpowiednie miejsce w tabeli.

Utwór literacki
1. Profesor Andrews w Warszawie, Olga Tokarczuk
2. Potop, Henryk Sienkiewicz
3. Przedwiośnie, Stefan Żeromski
4. Wesele, Stanisław Wyspiański
5. Ludzie, którzy szli, Tadeusz Borowski

Wyjaśnij znaczenie tytułu Inny świat Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, odwołując się do sensu tego utworu.