Akademia Liry

Przeczytaj fragment Ody do młodości Adama Mickiewicza.

Adam Mickiewicz
Oda do młodości

Bez serc, bez ducha, to szkieletów ludy;
Młodości! dodaj mi skrzydła!
Niech nad martwym wzlecę światem
W rajską dziedzinę ułudy:
Kędy zapał tworzy cudy,
Nowości potrząsa kwiatem
I obleka w nadziei złote malowidła.

Adam Mickiewicz, Oda do młodości, [w:] Oda w poezji polskiej. Antologia, Wrocław 2009.

Oceń prawdziwość podanych stwierdzeń odnoszących się do przytoczonego fragmentu Ody do młodości Adama Mickiewicza. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.

1. Motyw lotu, wykorzystany we fragmencie, jest symbolem ludzkiego dążenia do pokonywania ograniczeń.

2. Wizja rajskiej przestrzeni, wykreowana we fragmencie, podkreśla kontrast między rzeczywistością a marzeniami.

Uzupełnij tabelę. Podaj tytuł utworu, z którego pochodzi fragment A, oraz tytuł utworu, z którego pochodzi fragment B.

Wyjaśnij, czym różni się rola przypisana Polsce we fragmencie A od roli przypisanej Polsce we fragmencie B w zadaniu 12.1.

W poniższej tabeli przedstawiono wybrane założenia dwóch epok literackich: pozytywizmu i Młodej Polski. Do każdej epoki dobierz odpowiedni cytat z utworu poetyckiego, wybrany spośród cytatów 1–3, ilustrujący założenia danej epoki. Wpisz właściwy numer cytatu w odpowiednie miejsce w tabeli.

 

 

Cytaty z utworów poetyckich

1. Nieście więc wiedzy pochodnię na czele
I nowy udział bierzcie w wieków dziele,
Przyszłości podnoście gmach!

2. A gawiedź wierzy głęboko;
Czucie i wiara silniej mówi do mnie
Niż mędrca szkiełko i oko.

3. Jutro?… Nie wierzę, aby lepiej było,
i nie zazdroszczę już tej wiary – dzieciom…
Po co się łudzić?

Przeczytaj fragment Wesela Stanisława Wyspiańskiego oraz zapoznaj się z plakatem, którego autorem jest Piotr Kunce.

Tekst 1.

Stanisław Wyspiański
Wesele

AKT III

SCENA 19

Poprzedni, Gospodarz
[…]

CZEPIEC

Zbierajcie się, poki czas,
byśwa¹ byli radzi z was,
a nie stojcie jak te ćmy
albo kpy²;
co kto ma, do ręki brać,
na podwórze wyjść i stać;
tam już ludzie som³,
co sie sami rwiom:
chłopi, tak! A chłopi, tak!

POETA

– Jakiś znak.

GOSPODARZ

Jakiś znak!

CZEPIEC

Panowie, jakeście som,
jeźli nie pójdziecie z nami,
to my na was – i z kosami!

GOSPODARZ
Wy, a jako – ?

POETA

Wiecież, kto my!?
Co wy o nas wiecie – nic.

CZEPIEC

O, pon, widno, niewidomy;
widać, że nie znacie nas.

PAN MŁODY

Widzę, żeście krwi łakomy;
jeno⁴ że na krew nie czas.

Stanisław Wyspiański, Wesele, Wrocław 1977.

¹ Byśwa – byśmy.
² Kiep – człowiek głupi; dureń.
³ Som (gw.) – są.
⁴ Jeno – tylko.

 

Tekst 2.

Piotr Kunce

www.artsandculture.google.com

Czy na plakacie przedstawiono taką samą relację między inteligencją a chłopami, jaką ukazano w Weselu? Uzasadnij odpowiedź, odwołując się do plakatu i do podanego fragmentu Wesela albo do plakatu i do całego dramatu Stanisława Wyspiańskiego.