Akademia Liry

Przeczytaj tłumaczenie motta do Konrada Wallenroda Adama Mickiewicza.

Macie bowiem wiedzieć, że są dwa sposoby walczenia – trzeba być lisem i lwem.

Adam Mickiewicz, Konrad Wallenrod. Powieść historyczna z dziejów litewskich i pruskich, Wrocław 2019.

Uzasadnij, że losy tytułowego bohatera Konrada Wallenroda Adama Mickiewicza są potwierdzeniem przyjęcia w walce postawy lisa i postawy lwa.

Zapoznaj się z plakatem Jana Młodożeńca do dramatu Wesele Stanisława Wyspiańskiego.

Plakat teatralny do przedstawienia Wesele Stanisława Wyspiańskiego w Teatrze Powszechnym w Warszawie.

Zinterpretuj plakat Jana Młodożeńca w kontekście przesłania utworu Stanisława Wyspiańskiego Wesele. W odpowiedzi uwzględnij dwa elementy graficzne widoczne na plakacie.

Przeczytaj fragment Potopu Henryka Sienkiewicza.

Henryk Sienkiewicz
Potop

Trąby znów zagrały w szeregach Wrzeszczowicza, lecz odgłos ich począł się oddalać.
Pożar dogasał. Ciemność ogarniała podnóże Jasnej Góry. Tu i owdzie ozwało się rżenie
koni, ale coraz dalsze, słabsze. Wrzeszczowicz cofał się ku Krzepicom.

Ksiądz Kordecki ukląkł na murze.

– Mario! Matko Boga Jedynego! – rzekł silnym głosem – spraw, aby ten, który po nim
nadejdzie, oddalił się również ze wstydem i próżnym gniewem w duszy.

Gdy tak się modlił, chmury nagle przerwały się nad jego głową i jasny blask miesiąca¹
pobielił wieże, mury, klęczącego przeora i zgliszcza spalonych przy Świętej Barbarze
budowli.

Henryk Sienkiewicz, Potop, t. 2., Warszawa 1977.

¹ Miesiąc – księżyc.

Wyjaśnij, na czym polega sakralizacja postaci księdza Kordeckiego w podanym fragmencie Potopu Henryka Sienkiewicza.

Z jakiej epoki literackiej pochodzą podane utwory literackie? Każdej z epok A–C przyporządkuj po jednym utworze wybranym spośród 1–4. Wpisz właściwy numer utworu w odpowiednie miejsce w tabeli.

Utwór literacki
1. Przedwiośnie, Stefan Żeromski
2. Wesele, Stanisław Wyspiański
3. Dziady cz. III, Adam Mickiewicz
4. Lalka, Bolesław Prus

Przeczytaj fragment Lalki Bolesława Prusa.

Bolesław Prus
Lalka

PAMIĘTNIK STAREGO SUBIEKTA

„I wyjechał!… Pan Stanisław Wokulski, wielki organizator spółki do handlu
przewozowego, wielki naczelnik firmy, która ma w obrocie ze cztery miliony rubli rocznie,
wyjechał do Paryża jak pierwszy lepszy pocztylion do Miłosny… […]

Pan Wokulski nie jest przecie lichym subiektem, który musi żebrać u pryncypała o urlop
raz na kilka lat. Pan Wokulski jest kapitalistą, ma ze sześćdziesiąt tysięcy rubli rocznie, żyje
za pan brat z hrabiami i książętami, pojedynkuje się z baronami i – wyjeżdża, kiedy chce.
A wy, moi płatni oficjaliści, kłopoczcie się o interesa. Przecie za to macie pensje i dywidendy.
I to jest kupiec?… To jest błazeństwo, mówię, nie kupiectwo!…

No, można wyjechać nawet do Paryża i nawet po wariacku, ale – nie w takich czasach.
Tu, panie, kongres berliński nawarzył piwa – tu, panie, […] Austria za Bośnię… Włochy
krzyczą wniebogłosy: «Dajcie nam Triest, bo będzie źle!…» […]”.

Bolesław Prus, Lalka, Wrocław 2019.

Oceń prawdziwość podanych stwierdzeń w odniesieniu do podanego fragmentu Lalki Bolesława Prusa. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.

1. Ignacy Rzecki w pamiętniku obiektywnie ocenia postępowanie Stanisława Wokulskiego.

2. W Pamiętniku starego subiekta zawarto komentarz dotyczący sytuacji politycznej w XIX-wiecznej Europie.